Ιστορίες για τον εγκέφαλο

Χωρίς τη φιλοδοξία για μια πιο ολοκληρωμένη παρουσίαση, (έχει την ευθύνη της και θέλει πολλή δουλειά), σταχυολόγησα μερικά (σκόρπια ίσως) εντυπωσιακά "περίεργα" για τον ανθρώπινο -και όχι μόνο- εγκέφαλο και συμπεριφορά και τα φέρνω στην παρέα, έτσι, σαν κέρασμα γνωριμίας.

Πριν από τρεις δεκαετίες περίπου περιγράφηκε ότι ο εγκέφαλος διαθέτει "κέντρα ευχαρίστησης" τα οποία σήμερα εντάσσονται σε ένα νευρικό κύκλωμα που λέγεται "σύστημα ανταμοιβής" και φαίνεται να παίζει ρόλο στη μάθηση και τη μνήμη. Αποκαλυπτικό ήταν το πείραμα με έναν αρουραίο ο οποίος έχοντας εμφυτευμένο ένα ηλεκτρόδιο σε συγκεκριμένη περιοχή του εγκεφάλου του, είχε την δυνατότητα να πιέζει έναν μοχλό που έδινε χαμηλό ρεύμα διέγερσης στην περιοχή του ηλεκτροδίου: Βρέθηκε περιοχή του υποθαλάμου που όταν το ηλεκτρόδιο ήταν εμφυτευμένο σ αυτήν, το πειραματόζωο πίεζε -από ευχαρίστηση- τον μοχλό αυτοδιέγερσης ασταμάτητα επί μέρες, αμελώντας να τραφεί, να πιει και να κοιμηθεί, ΜΕΧΡΙ ΘΑΝΑΤΟΥ!!!

Αφαίρεση του αριστερού εγκεφαλικού ημισφαιρίου σε κάποιον ασθενή, τον στέρησε εντελώς από την ικανότητα ομιλίας, αλλά όχι από την ικανότητα να βρίζει η να τραγουδάει ολόκληρα τραγούδια!!!

Σε πείραμα με άνθρωπο που του "αναισθητοποιήθηκε" το αριστερό (ομιλούν) ημισφαίριο, του δόθηκε να κρατήσει με το αριστερό χέρι ένα κουτάλι (υπό τον έλεγχο του ξύπνιου δεξιού ημισφαιρίου). Μετά το "ξύπνημα", σε ερώτηση τι κρατούσε, το εξεταζόμενο άτομο απαντούσε "τίποτα" ενώ με το αριστερό χέρι διάλεγε τη φωτογραφία ενός κουταλιού.

Σε έναν δεξιόχειρα (με "ομιλούν" αριστερό ημισφαίριο) η πρόσληψη ακουστικών ερεθισμάτων από το δεξί αυτί τυγχάνει μεγαλύτερης "αποτελεσματικότητας" και επεξεργασίας... (Θυμάται κανείς στην ταινία του Αλμοδοβάρ "μίλα της" από ποιο αυτί μιλούσε ο δράστης;).

Το αριστερό μας ημισφαίριο κάνει σειριακή προσέγγιση των προσλαμβανομένων του, το δεξί παράλληλη επεξεργασία. Αν μετρηθούν χωριστά, φτάνουν σε ίσο βαθμό μετρήσιμης ευφυΐας, αλλά με διαφορετικές στρατηγικές.

Νεογέννητοι πίθηκοι που απομονώθηκαν από τις μητέρες τους για διάστημα μηνών, κατέληξαν να είναι "αυτιστικοί", με μόνιμες διαταραχές της συμπεριφοράς, ανίκανοι να παίξουν και να παλέψουν με άλλους πιθήκους, χωρίς σεξουαλικό ενδιαφέρον, αποσυρμένοι στη γωνία να αιωρούνται επί ώρες μπρος-πίσω... Ολιγόωρη και μόνον απομάκρυνση ενός νεογέννητου προβάτου από τη μητέρα του είναι αρκετή για να μη μάθει ποτέ να παίζει, και να ζει απομονωμένο. Ανθρώπινα βρέφη μεγαλωμένα σε ιδρύματα χωρίς να ασχολείται κάποιος ιδιαίτερα μαζί τους, ανέπτυξαν παθολογική κοινωνική συμπεριφορά, ελλιπή σωματική ανάπτυξη (παρά τις επαρκείς θερμίδες) και έγιναν ευάλωτα σε λοιμώξεις από ανεπάρκεια του ανοσολογικού συστήματος.

Όταν από πρόσωπα μικρών πίθηκων και από αυτά των μητέρων τους αποκόπηκαν οι μιμικοί μύες που ευθύνονται για την δημιουργία των εκφράσεων του προσώπου, απέτυχε πλήρως η δημιουργία σχέσεων και τα νεογέννητα απορρίφθηκαν.

Σε μια έρευνα το 1975 δόθηκαν οδηγίες σε μια βιβλιοθηκάριο να αγγίζει για ελάχιστο χρόνο στο χέρι διακριτικά τους μισούς αναγνώστες καθώς αυτοί επέστρεφαν τα βιβλία τους και να αποφύγει κάθε επαφή με τους υπόλοιπους. Διαπιστώθηκε ότι οι αναγνώστες τους οποίους η βιβλιοθηκάριος είχε αγγίξει, παρότι οι περισσότεροι δεν είχαν συνειδητοποιήσει το άγγιγμα, χαρακτήριζαν θετικά όχι μόνον τη βιβλιοθηκάριο αλλά και τη βιβλιοθήκη. Οι υπόλοιποι έκαναν ουδέτερα σχόλια έως αρνητικά.

Το 1974 πραγματοποιήθηκε η εξής πολύ ενδιαφέρουσα έρευνα: Στο Βανκούβερ υπήρχε μια αιωρούμενη ασταθής γέφυρα, που όποιος τη διέσχιζε ένιωθε φόβο η τουλάχιστον νευρικότητα. Μια κοπέλα συνεργάτης της έρευνας, στάθηκε στη μέση της και σταματούσε όλους τους άντρες από 19-35 ετών και τους ζητούσε να απαντήσουν σε κάποιες ερωτήσεις. Στο τέλος τους έδινε το τηλέφωνό της, λέγοντάς τους ότι μπορούσαν να την πάρουν για να μάθουν αν θέλουν τα αποτελέσματα του ερωτηματολογίου. Το ίδιο έγινε και σε μια άλλη γέφυρα, συνηθισμένη και χαμηλή, με την ίδια κοπέλα. Πολλοί περισσότεροι άντρες της πρώτης ομάδας τηλεφώνησαν στην κοπέλα, όχι για την έρευνα αλλά ζητώντας γνωριμία μαζί της! Η ένταση που είχαν αισθανθεί λόγω της γέφυρας είχε μεταφερθεί στην κοπέλα και είχε δημιουργήσει αισθήματα έλξης προς αυτήν.

Πολλά και ατελείωτα τα πειράματα, τα ευρήματα, τα συμπεράσματα, τα νέα ερωτήματα που γεννιούνται κάθε φορά. Για τους πιθανούς "μερακλήδες" ταπεινά προτείνω σε πρώτη φάση:

"Οι παράλληλοι εαυτοί μας"- Ελένη Σαββάκη (Πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης)

"Η σιωπηλή γλώσσα των συναισθημάτων"- Ε Παπαδάκη - Μιχαηλίδη (εκδ. Ελληνικά Γράμματα)

"Η Συναισθηματική νοημοσύνη"- Daniel Goleman (εκδ. Ελληνικά Γράμματα)

Κι αλλά πολλά, όρεξη να υπάρχει... Πολλά φιλιά σε όλη την παρέα!

Σχόλια:

#6~konosk @ 9/3/2004 - 23:41
Πες και για το πείραμα της Coca - Cola τώρα

Για να γράψεις σχόλιο στο άρθρο πρέπει να είσαι μέλος του site και να έχεις κάνει login.