Η εορτή του Χαλλογουήν με όλο το περίεργο φολκλόρ που τη συνοδεύει, τελείται κάθε χρόνο στις 31 του Οκτώβρη σε κράτη της Ευρώπης και της Αμερικής. Ο ανενημέρωτος περπατητής θα παρατηρήσει μασκαράδες, κεράσματα με γλυκά, χορούς και τραγουδάκια, όμως η ιστορία πίσω από την επιφάνεια του φεστιβάλ έχει βάθος κι ενδιαφέρον.
Είναι η απεικόνιση του τέλους της καρποφορίας του έτους, ο συμβολικός εορτασμός της ολοκλήρωσης της σοδειάς και της ετοιμασίας για τους άγονους και κρύους μήνες του χειμώνα. Μια Κέλτικη παράδοση λέει πως κατά τη νύχτα του τέλους της σοδειάς, το διάζωμα που χωρίζει τον κόσμο των ζωντανών από τον κόσμο των νεκρών γίνεται διάφανο κι υπάρχει επικοινωνία μεταξύ των δύο κόσμων. Γι' αυτό και πολλοί της εποχής εκείνης εκμεταλλεύονταν το γεγονός και έκαναν μαντικές πρακτικές για να μάθουν τη μοίρα τους.
Τόσο δημοφιλής ήταν η πρακτική που δημιουργούσε πρόβλημα στη Χριστιανική εκκλησία της Ευρώπης καθώς αποσυντόνιζε τους πιστούς και τους πισωγύριζε σε παγανιστικές καταβολές από τις οποίες προσπαθούσαν να τους αποκόψουν. Για το λόγο αυτό, στις αρχές του εβδόμου αιώνα η επίσημη εκκλησιαστική αρχή της Ευρώπης, ο Πάπας, θέσπισε την "εορτή των αγίων πάντων" την 1η του Νοέμβρη και την επόμενη μέρα, στις 2 του Νοέμβρη, την εορτή των ψυχών. Η δε ανατολική εκκλησία, ο Πατριάρχης, ακολούθησε την ίδια πρακτική—αν και όχι για τους ίδιους λόγους—και θέσπισε κι αυτός με τη σειρά του τα λεγόμενα "Ψυχοσάββατα". Με τον καιρό και λόγω παραφθοράς, το όνομα της εορτής άλλαξε και από το παγανιστικό "Σαμχάιν" ονομάστηκε "All Hallows' Eve", που σημαίνει "η παραμονή των Αγίων Πάντων". Έστω όμως κι αν άλλαξε η ονομασία, η ουσία της λατρείας στον πληθυσμό παρέμεινε περίπου ίδια μέχρι και σήμερα.
Ο θρύλος του Χαλλογουήν
Λόγω του ότι η εορτή αναφέρεται στο τέλος της σοδειάς (μεταφορικά, του θερισμού), ο θεός της εορτής είναι ο λεγόμενος Χάρβεστ Λορδ (Harvest Lord), μια οντότητα με μαύρη κελαμπία που κρατά ένα δρεπάνι. Ο Χάρος. Τα αρχαία χρόνια η προσφορά στο θεό γινόταν με ένα ρεπάνι. Σήμερα γίνεται με μια κολοκύθα σκαλισμένη ως φάντασμα που μέσα της καίει ένα κερί. Η ιδέα είναι ότι, εφόσον το διάζωμα που χωρίζει τους κόσμους νεκρών και ζωντανών είναι λεπτό αυτήν την εποχή, υπάρχει περίπτωση ο Χάρος να βγει παγανιά και να μας την κάνει τη ζημιά, άρα για να τον ξεγελάσουμε βάζουμε στον κήπο έξω από την πόρτα μας μια κολοκύθα που να μοιάζει με κεφάλι ανθρώπου ώστε να χτυπήσει την κολοκύθα κι όχι εμάς.
Πέραν του ουσιαστικού συμβολισμού, υπάρχει και δεύτερος, πιο δημοφιλής: Σύμφωνα με το μύθο, ο Τζακ ήταν ένας μεγάλος παγαπόντης που ξεγέλασε το Διάβολο και τον έκλεισε σ'ένα κλουβί. Για να τον αφήσει, τον ανάγκασε να του υποσχεθεί πως δεν θα πάει ποτέ στην κόλαση. Όταν όμως πέθανε ο Τζακ, στον παράδεισο μάθανε τις συμφωνίες του με το Διάβολο και τον πέταξαν έξω. Έτσι, περιπλανιέται στη γη αιωνίως ως φάντασμα κρατώντας ένα ρεπάνι γεμάτο από αναμμένα κάρβουνα που πήρε από την κόλαση για να φέγγει στο δρόμο του.
Πρακτικές
Οι φρικαλέες μάσκες είναι πολύ συνηθισμένες την περίοδο του Χαλλογουήν διότι εικάζεται πως τρομάζουν τα φαντάσματα των νεκρών που κυκλοφορούν αυτές τις μέρες.
Άλλη πρακτική κυρίως στους χορούς του Χαλλογουήν που έχει βάση στις δεισιδαιμονίες της Δυτικής Ευρώπης είναι το δάγκωμα του μήλου: Ένα μήλο κρέμεται από ψηλά και όποιος καταφέρει και το δαγκώσει χωρίς να βοηθήσει με τα χέρια του θα είναι τυχερός στον έρωτα. Επίσης, η δεισιδαιμονία του κέικ του Χαλλογουήν, έχει ως εξής: Έχουμε ένα κέικ που μέσα έχει κρυμμένη μια δαχτυλήθρα. Όποιος εκεί που τρώει δαγκώσει τη δαχτυλήθρα θα είναι άτυχος στον έρωτα. Στη Γερμανία κρύβουν όλα τα μαχαίρια από το σπίτι διότι αν γυρίσουν τα πνεύματα των νεκρών μπορεί να τραυματιστούν. Η ιδέα αυτή έχει υπόβαθρο στη λατρεία των σπιτικών θεοτήτων (Λάρητες) που ήταν κυρίως πνεύματα προγόνων.
Σήμερα, αγαπημένη απασχόληση για πολλούς το Χαλλογουήν είναι να βλέπουν ταινίες τρόμου ή να λένε τρομακτικές ιστορίες. Μια καλή απεικόνιση της ατμόσφαιρας γίνεται στην τηλεταινία "Die Legende von Sleepy Hollow" με τον Brent Carver, η οποία—αντιθέτως με την άλλη με τον Johnny Depp ακολουθεί πιστά το βιβλίο του Washington Irving.